Loading...
Language selection: Ελληνικά English
Πέμπτη 27 Νοέ 2014
 Oμιλία σε εκδήλωση της ΑΚΑΜΗΜΙΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ
Κλίκ για μεγέθυνση

ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ  ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Πρόταση θεσμικής αναβάθμισης εν μέσω κρίσης

Σπηλιος Σπηλιωτοπουλος, τ.  ΥΕΘΑ   www.e-spilios.gr             

 

 

 

          
                         
          Στο επίκεντρο του δυναμικά εξελισσόμενου και ιδιαίτερα ανταγωνιστικού γεωπολιτικού περιβάλλοντος της Αν. Μεσογείου,  Ελλάδα και Κύπρος καλούνται να διαχειριστούν εσωτερικές και περιφερειακές κρίσεις και ταυτόχρονα να ισχυροποιήσουν  τη θέση τους στο διαμορφούμενο ενεργειακό σκηνικό, εν μέσω κολοσσιαίων οικονομικοπολιτικών συμφερόντων, σκληρών ανταγωνισμών,  προκλήσεων ασφαλείας, αλλα και ευκαιριών συνεργασίας, όπως η στρατηγική συνεργασία  Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, οι συζητησεις Κορυφης Ελλαδας – Κυπρου – Αιγυπτου και τα κοινα μνημονια χειρισμου κρισεων και ερευνας/διασωσης Ελλαδας - Κυπρου. Η ενεργειακή διάσταση των διεθνών σχέσεων εδώ καθίσταται ιδιαίτερα κρίσιμη, αν αναλογιστεί κανείς ότι τεραστια κοιτασματα υδρογονανθρακων ευρισκονται στη περιοχη με τη μεγαλυτερη ασταθεια.

          Η Ελλάδα πάντοτε συμμετείχε ως χώρα-κλειδί στο περιφερειακό σύστημα ασφαλείας και γνωρίζοντας τα προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής, κατόρθωνε διαχρονικά να λειτουργεί σταθεροποιητικά. Σήμερα όμως, συμμετέχει ενεργά ως κύριος παίκτης-ιδιοκτήτης ικανών, όπως εκτιμάται, ενεργειακών κοιτασμάτων, εκτιθέμενη, έτσι, η ίδια, στο σκληρό ανταγωνισμό συμφερόντων ισχυρών ενεργειακών ομίλων και κυβερνήσεων, πίσω ή μπροστά από αυτούς. Βιώνουμε την έναρξη μιας  ιστορικής περιόδου με νέες παραμέτρους, όπου ο στρατηγικός σχεδιασμός και οι  πολιτικές αποφάσεις του σήμερα θα  καθορίσουν τη (θετική ή αρνητική) πορεία της Χώρας στον εικοστό πρώτο αιώνα. Η ευθύνη αυτή που βαρύνει τη σημερινη Ελλαδα, επομένως, είναι  ιστορικής σημασίας.

          Η κατανόηση του διεθνούς περιβάλλοντος και η ρεαλιστική αντιμετώπιση του είναι κομβικη παραμετρος. Η αξιοποιηση των ευνοικων για τη χωρα μας συγκυριων και η χωρίς φοβικά σύνδρομα διεκδίκηση των συμφερόντων μας, βασισμένη πρώτα στις ίδιες δυνάμεις του ισχυρού Εθνικού μας Κεφαλαιου (national assets), ή/και κατά περίπτωση, η σύνδεση τους με το συλλογικό συμφέρον ενός Ενωμένου Πόλου Ισχύος (όπως η ΕΕ) ή μιάς Συμμαχίας (όπως το ΝΑΤΟ), μπορεί να επιφερει προσθετα κερδη. Η ορθολογικη αναλυση της ΑΟΖ στα πλαισια του διεθνους δικαιου της θαλασσας και της Ευρωπαικης Ενωσης, αναδεικνυει ένα ισχυρο στρατηγικο πλεονεκτημα για την Ελλαδα, με χωρο δρασης πλεον εξω από τα χωρικα υδατα, σε μια μεγαλη περιοχη, οπου τα ακριτικα νησια μας μετασχηματιζονται σε βασεις καθοριστικης επιρροης και ελεγχου, όπως η Γαυδος και το Καστελλοριζο. Ο στοχος μας πλεον εδώ δεν είναι η εκματελλευση απλως μιας ευκαιριας, αλλα η εδραιωση της θεσης μας πανω σε μια ανθεκτικη, μονιμη και ισχυρη βαση.


          Για το σκοπο αυτό, ο ρολος του Εθνικου Κεντρου, των θεσμων,  των δομων και των ικανοτητων του, είναι ιδιαιτερα καθοριστικος, αφου η απαιτούμενη προβολή ισχύος και η επιτυχία μιάς Στρατηγικής Εθνικής Ασφαλείας και ενός Εθνικού Συστήματος Χειρισμού Κρίσεων, συναρτάται πληρως με την υψηλή ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των βασικών  παραγόντων εθνικής ισχύος.

          Όμως, η παρουσα κοινωνικοοικονομικη συγκυρια, επηρεαζει σε ανυσηχητικο βαθμο ζωτικες λειτουργιες των παραγοντων αυτων. Ζητηματα οπως

οι ποικίλες δυσμενείς επιπτώσεις των περικοπών στις Ένοπλες Δυνάμεις, στα Σώματα Ασφαλείας και στο Διπλωματικό Σώμα,
                            
η υποθήκευση της  Εθνικής Οικονομίας και της Εθνικής Περιουσίας  στους δανειστές,

η διάσπαση της Κοινωνικής Συνοχής και Αλληλεγγύης, με τη φτωχοποίηση έως και εξαθλίωση μεγάλου μέρους των πολιτών,
                             
η  απουσία ενός συμπαγούς εσωτερικού μετώπου στους μείζονες εθνικούς στόχους,  

η αναξιοποίητη ισχύς  της Ομογένειας στο σύνολό της,  

σε συνδυασμο με τα  χρονίζοντα ανοικτά Εθνικά θέματα, όπως:

το  Κυπριακό,
                     
οι βλέψεις και οι μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας σε Θράκη και Αιγαίο,
                     
η προστασία των δικαιωμάτων της ομογένειας στην Αλβανία και ο Αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός,
                    
η ανακήρυξη και η οριοθετηση της ΑΟΖ,
                    
η ονοματοδοσία της FYROM,
 
και σειρα νεων ασυμμετρου χαρακτηρα απειλων, όπως

η  αντιμετωπιση της παρανομης μεταναστευσης,
                        
η  παταξη της διαφθορας,    

η απειλητικη εξαπλωση μολυσματικων ασθενειων,
             
επιβαρυνουν, αποδυναμωνουν και κατακερματιζουν την εθνικη προσπαθεια,  προκαλωντας σημαντικές δυσλειτουργίες στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο σχεδίασης Υψηλής Στρατηγικής και Χειρισμού Κρίσεων. Ενόψει δε της μεγάλης κινητικότητας στο ιδιαιτερα ασταθες γεωπολιτικό μας περιβάλλον, αλλα και των υψηλών απαιτήσεων των νέων οικονομικο-πολιτικών μας στόχων, επιβάλλεται πλεον,  το θεσμικό αυτό πλαίσιο, να εκσυγχρονιστει- ενισχυθεί άμεσα  με ένα νέο, δομικό, σύγχρονο και μόνιμο συντονιστικό επιτελικό όργανο.  Ο μονιμος συντονιστικος ρολος είναι απαραιτητος, για την έγκαιρη και συστηματικη σχεδίαση/εκπαιδευση (μεσω βιβλιοθηκης σεναριων), προετοιμασία, υλοποίηση και  αξιολόγηση της Στρατηγικής Εθνικής Ασφαλείας και την εκπονηση του Δογματος Εθνικης Ασφαλειας, για την αντιμετωπιση ολων των δυνητικων κρισεων, εξωτερικων και εσωτερικων (φυσικες-ανθρωπογενεις καταστροφες).

          Το προτεινόμενο όργανο - που λειτουργεί επιτυχώς σε πλειάδα δυτικών και όχι μόνον Κυβερνήσεων - είναι το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ), υποστηρικτικού χαρακτήρα προς τον Πρωθυπουργό, το Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά  και προς το  ΚΥΣΕΑ, το οποίο μέχρι σήμερα  χαρακτηρίζεται από έλλειψη υποστηρικτικών μηχανισμών με θεσμική υπόσταση, αδυνατώντας να επεξεργαστεί εκ των προτέρων τα δεδομένα κατά το χρόνο που προηγείται μιας κρίσης. Βρίσκεται συνεπώς προ τετελεσμένων, τα οποία και καλείται να αντιμετωπίσει με ad hoc διευθετήσεις (παγκοσμια πρωτοτυπια), στερούμενο έτσι υψηλού βαθμού προετοιμασίας, συνέχειας και ενεργού θεσμικής μνήμης.  Χαρακτηριστικο παραδειγμα η κρίση των Ιμίων με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις της, η οποια θα είχε μετά βεβαιότητας εξελιχτεί διαφορετικά, εάν τότε λειτουργούσε το ΣΕΑ.
.  

          Με βάση τα διεθνή δεδομένα (ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία, Κίνα, Γαλλία, Ισραήλ, Ηνωμένο Βασίλειο κ.α.), σε κράτη που έχουν εμπεδώσει στη στρατηγική τους αντίληψη την «θεσμικότητα» της εθνικής ασφαλείας, ο ρόλος  του ΣΕΑ  αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμος στην προετοιμασία και στην οργάνωση των εσωτερικών δομών άμυνας και ασφάλειας, για την αντιμετωπιση κρισεων, για τη προστασία των εθνικών συμφερόντων και την υποστήριξη των διεκδικήσεων τους, την κινητοποίηση της Ομογένειάς τους και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών τους διεθνώς.

          Αντίθετα, η αντίληψη της εθνικής ασφάλειας και της εθνικής  πολιτικής με όρους μικροπολιτικής ιδιοτελειας και παρορμητισμού, αναδεικνύει την παθογένεια της πολιτικής μας ζωής, της οποίας η πολύτιμη δυναμική σπαταλάται ασκόπως στις αδιέξοδες ατραπούς της συνθηματολογίας, της συνομωσιολογίας, των «εμπιστευτικών» σεναρίων διαφόρων «κέντρων» και «κύκλων». Επι πλεον, η πολυδιασπαση και η  διασπορα των  υφισταμενων σχετικων κρατικων και όχι μονον, υπηρεσιων, δομων – υποδομων και δικτυων, με τις σημερινες ελλειψεις σε εξειδικευμενο προσωπικο και οικονομικα/τεχνικα μεσα, με τις χρονιες δυσλειτουργιες τους και τις συνηθεις πολιτικες – κομματικες παρεμβασεις σε κάθε αλλαγη κυβερνησης η ακομη και υπουργου, δεν εγγυωνται ένα μονιμο και ασφαλες επιπεδο αποτελεσματικου συντονισμου, αρτιας οργανωσης και εγκαιρης προετοιμασιας,   Με τέτοιες προϋποθέσεις και αντιληψεις, ακομη και η ικανότερη Ηγεσία αδυνατεί να ανταποκριθεί επιτυχως, αν δεν διαθετει την καταλληλη θεσμικη θωρακιση και  τα απαιτουμενα υψηλής (πολιτικής) τεχνολογίας  εργαλεία. Τη ζημιογονο αυτή αντιληψη περι της εθνικης ασφαλειας και της εθνικης πολιτικης, καλειται να ανατρεψει η  προτεινομενη ιδρυση του ΣΕΑ. Πραξη απαραιτητη,  ενοψει των ραγδαιων εξελιξεων που θα προκυψουν, η θα επιχειρηθει να επιβληθουν, από τον σκληρο ανταγωνισμο των ισχυρων και αποφασισμενων παικτων, στο εγγυς γεωπολιτικο περιβαλλον, ιδιαιτερα ευαλωτο σε μικρης η μεγαλης εντασης διεθνοπολιτικη κριση.

           Σχετικός ιδρυτικός νόμος θα ορίσει τη δομή (ειρηνικης-πολεμικης περιοδου σε συνδυασμο με το Δογμα Αρχιστρατηγου), την οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία του ΣΕΑ, θέτοντας ταυτόχρονα τα όρια των  αρμοδιοτήτων,  ενεργειών και παρεμβάσεών του για την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Ο διοριζόμενος από τον Πρωθυπουργό Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, επικεφαλής του ΣΕΑ, και ο Γενικός Γραμματέας,  θα έχουν  θητεία πέραν  του τετραετούς  εκλογικού ορίζοντα, ενώ η όλη σύνθεση απηχεί τον μόνιμο εθνικό - και όχι κομματικό - χαρακτήρα του ΣΕΑ, ως θεσμου εθνικης στοχευσης.


          H συντονισμενη  εθνικη στοχευση, μεσω ισχυρης θεσμικης θωρακισης, θα είναι και το τελευταιο αναχωμα απεναντι στη νοοτροπία του ατομικισμου και της ιδιοτέλειας του οικονομικοπολιτικού μας συστήματος, που μας εφερε μεχρις εδώ, εθισμενο να δρα επι δεκαετιες ανενοχλητο, παρακάμπτοντας ατιμωρητί  τους αδύναμους θεσμικούς φραγμούς και τις χαλαρές άμυνες  που το ίδιο  έχει επιβάλλει  για την απρόσκοπτη δράση του (π.χ. νόμος περί ευθύνης Υπουργών). Η τραγικοτητα και τα αδιεξοδα των συνεπειων της δρασης αυτης, βιωνονται εντονα σημερα από τη πλειοψηφια του Ελληνικου λαου, με ταυτοχρονη υποτιμηση της αξιας της Χωρας στη διεθνη σκηνη. Στην τραγωδία δε αυτή, δεν υπάρχει  κάθαρση, ούτε και από μηχανής Θεός. Υπαρχουν μονον βαριες και απαραγραπτες ιστορικες ευθυνες, στο μετρο  της αδυναμιας του συστηματος να προταξει και να διεκδικησει το εθνικο συμφερον αποτελεσματικα.

          Ως εκ τουτου, οσες θυσιες κι αν ζητηθουν από τους αφόρητα  πιεζόμενους συμπολίτες μας, καμμία δεν πρόκειται να έχει την αποτελεσματικότητα που θα είχε η θυσία της ιδιοτέλειας αυτου καθεαυτου του οικονομικοπολιτικού μας συστήματος, στο  θυσιαστήριο  της  Εθνικής Σκοπιμότητας.

          Η ιδρυση του ΣΕΑ,  προκυπτει ως  επειγουσα αναγκαιοτητα  για το συντονισμο των ενεργειων και δρασεων των βασικων παραγοντων εθνικης ισχυος και ως συγχρονη βαση   εθνικης στοχευσης, με σκοπο τη στηριξη των Κυβερνησεων  διαχρονικα,  αφενος μεν στην πολιτικη της συνεπους υλοποιησης των αμεσων και μεσομακροπροθεσμων Εθνικων Αντικειμενικων Στοχων κατ απολυτη προτεραιοτητα εναντι οποιωνδηποτε αλλων συμφεροντων και αφετερου στην πολιτικη επιτυχους αντιμετωπισης των πασης φυσεως και εντασεως κρισεων, που τυχον θα απειλησουν την ασφαλεια  και τη σταθεροτητα της Χωρας και της ευρυτερης περιοχης.


© Copyright 2013 - 2023 ΣΠΗΛΙΟΣ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ